ΧΑΡΟΥΠΙΑ: ΔΕΝΔΡΟ ΜΕΓΑΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ.
Η Χαρουπιά (ή αλλιώς ξυλοκέρατο) έχει μια τεράστια σημασία τόσο για την μελισσοκομία όσο και για την κτηνοτροφία. Πόσοι από εμάς όμως την γνωρίζουμε;
Πρόκειται για αειθαλές δένδρο με μεγάλη διάρκεια ζωής, το οποίο μπορεί να καλλιεργηθεί σε όλους τους τύπους εδαφών, εκτός από τα υγρά και πολύ άγονα. Τα φύλλα της είναι βαθιά πράσινα, ενώ τα πολύ αρωματικά της άνθη σχηματίζονται το φθινόπωρο.
Μπορεί να αναπτυχθεί ακόμη και σε πετρώδη, ασβεστολιθικά εδάφη που στερούνται βλάστησης, δηλαδή σε μεγάλο εύρος περιοχών της Θεσπρωτίας. Ενώ ανήκει στα ψυχανθή φυτά, δεν μπορεί να δεσμεύσει άζωτο από την ατμόσφαιρα, γι’ αυτό συνίσταται να γίνονται λιπάνσεις με άζωτο για μια καλή ανάπτυξη. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε υψόμετρο μέχρι επτακοσίων μέτρων, αναλόγως του μικροκλίματος της κάθε περιοχής.
Η Χαρουπιά χαρακτηρίζεται ως είδος δασικό, γεωργικό, βιομηχανικό και καλλωπιστικό. Το ξύλο της δίνει ξυλάνθρακες αρίστης ποιότητας. Το καρδιόξυλό της χρησιμοποιείται στην επιπλοποιία, την ξυλογλυπτική, την τορνευτική και την βαρελοποιία, ενώ ο φλοιός και τα φύλλα της στη βυρσοδεψία και την βαφική. Οι πλούσιοι σε σάκχαρα καρποί της αποτελούν θρεπτική κτηνοτροφή, καθώς και είναι πολύτιμοι για τους ανθρώπους, διότι μπορούν να συμπεριληφθούν στη διατροφή σε δύσκολες περιόδους.
Ο καρπός περιέχει υψηλό ποσοστό φυτικών πρωτεϊνών (4%), υδατανθράκων (76%), σιδήρου, ασβεστίου, φωσφόρου (81 mg/100 gr), καλίου (800 mg/100 gr) και βιταμινών Α και Β. Δεν περιέχει οξαλικό οξύ, το οποίο μειώνει την ικανότητα του σώματος να αφομοιώνει το ασβέστιο. Η γεύση του καρπού είναι πολύ γλυκιά, με πολύ χαμηλότερη θερμιδική αξία από τη σοκολάτα, γι’ αυτό θεωρείται το τέλειο υποκατάστατο της.
Ακόμη χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ηδύποτων και φαρμάκων κατά του βήχα και της χρόνιας βρογχίτιδας. Οι σπόροι των χαρουπιών αποτελούν πολύτιμο βιομηχανικό υλικό. Από αυτούς παρασκευάζεται κυτταρίνη, η οποία χρησιμοποιείτε για την κατασκευή φωτογραφικών πλακών και άλλων αντικειμένων. Ακόμα παρασκευάζονται βαφικές και κολλητικές ουσίες κατάλληλες για την βυρσοδεψία, τη βαφική και τη στίλβωση διαφόρων φυτικών ουσιών. Επιπλέον λαμβάνεται έλαιο μέσω έκθλιψης των σπόρων, το οποίο χρησιμοποιείται στη σαπωνοποιία.
Η χαρουπιά δεν είναι θερμόβιο φυτό, όμως μπορεί να αντέξει σε αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες 2 – 3οC κάτω από το μηδέν. Οι αποστάσεις φύτευσης της είναι συνήθως οκτώ επί οκτώ μετρά, ενώ μπορεί να φτάσει και τα δέκα επί δέκα.
Όσον αναφορά τη συμβολή της χαρουπιάς στη μελισσοκομία, τα άνθη της βγαίνουν κατά χιλιάδες και προσελκύουν τις μέλισσες. Οι μέλισσες συλλέγουν κίτρινη γύρη και νέκταρ. Η γύρη της χαρουπιάς είναι πολύ σημαντική για την ανάπτυξη των μελισσών, ενώ το νέκταρ θρέφει τις μέλισσες το Σεπτέμβριο που δεν υπάρχει ανθοφορία στα υπόλοιπα φυτά. Αυτό την καθιστά ένα από τα πιο σημαντικά φυτά για την μελισσοκομία σε περιοχές όπως η Κρήτη, τα νησιά του Αιγαίου και η ΝΑ Ελλάδα.
Η θρεπτική άξια των καρπών της χαρουπιάς την καθιστούν ιδιαίτερα σημαντική και για την κτηνοτροφία, ειδικά σε μια περίοδο που συνήθως δεν υπάρχει αρκετή βλάστηση, καθώς τα χαρούπια ωριμάζουν την περίοδο του 15 Αύγουστου. Επομένως οι κτηνοτρόφοι μπορούν ακόμη και στα ορεινά τμήματα να βρίσκουν εύκολα τροφή για τα ζώα τους, ενώ ο παχύς ίσκιος της μπορεί να αποτελέσει και σημείο σταλίσματος του κοπαδιού τις μεσημεριανές ώρες.
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για την καλλιέργεια της, καθώς και για τις αποδόσεις της δεν έχετε παρά να επικοινωνήσετε μαζί μας.
Angelos Ntorkos